Umocowanie pełnomocnika w postępowaniu cywilnym

Sąd Najwyższy w wyroku z 26.1.2018 r., sygn. akt II CSK 702/17, przyjął, iż w sytuacji gdy w postępowaniu przed sądami I i II instancji w imieniu osoby prawnej działał pełnomocnik procesowy, który nie był należycie umocowany, gdyż podstawę jego działania stanowiło pełnomocnictwo udzielone nie przez osobę lub osoby umocowane do reprezentacji osoby prawnej, lecz pełnomocnictwo udzielone przez syndyka masy upadłości, oznacza to, że postępowanie przed sądami I i II instancji było dotknięte nieważnością (art. 379 pkt 2 k.p.c.).

Co więcej, nieważności tej nie mogło sanować potwierdzenie przez osobę uprawnioną do reprezentacji osoby prawnej czynności dokonanych przez nienależycie umocowanego pełnomocnika w postępowaniu przed sądami I i II instancji. Wprawdzie judykatura dopuszcza dokonanie takiego potwierdzenia i to nawet w postępowaniu apelacyjnym, jednak jest ono dopuszczalne tylko do czasu prawomocnego zakończenia postępowania (argument z art. 401 pkt 2 in fine k.p.c.).

Sąd Najwyższy wyjaśnił, że syndyk masy upadłości nie jest umocowany do udzielania pełnomocnictw, w tym pełnomocnictw procesowych, w imieniu upadłego. Działa on bowiem w imieniu własnym, chociaż na rachunek upadłego (art. 160 ust. 1 ustawy z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze, obecnie Prawo upadłościowe, t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2171 ze zm.). Zatem, w przypadku gdy w sprawie w roli powoda występuje spółka, a nie syndyk jej masy upadłości, to pełnomocnictwo procesowe do wniesienia skargi kasacyjnej w imieniu powodowej spółki powinno zostać udzielone przez osoby uprawnione do jej reprezentacji.