Tajność akt podatkowych

Zdarza się nierzadko by organ podatkowy powołując się na przepisy art. 178 i 179 o.p., odmawiał udzielenia przedsiębiorcy prawa wglądu w akta, mając za priorytet ochronę interesów i praw majątkowych Skarbu Państwa oraz zapewnienie skuteczności egzekucji należnych mu zobowiązań podatkowych.

Co istotne, nie jest w takiej sytuacji wystarczające by organy powoływały się na konieczność ochrony dobra osób trzecich, albowiem mają w obowiązku utrzymanie w tajemnicy tylko tych cech innych podatników, które umożliwiłyby podmiotom nieuprawnionym ich identyfikację.

Odmowa umożliwienia stronie zapoznania się z dokumentami, sporządzania z nich notatek, kopii i odpisów, uwierzytelniania odpisów i kopii lub wydania uwierzytelnionych odpisów następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie (a następnie skarga do WSA).

Jedynie wnikliwe i konkretne, by możliwe było zapoznanie się z racjami usprawiedliwiającymi odejście od jawności postępowania w danym przypadku i by realne było podjęcie polemiki z przytoczoną argumentacją przy uwzględnieniu konkretnych okoliczności faktycznych – uzasadnienie postanowienia organu podatkowego, które wiąże się z ingerencją w podstawowe uprawnienia strony postępowania, może odpowiadać wymogom stawianym organom w świetle zasady prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do organów oraz zasady przekonywania.

(szerzej wyrok NSA z 28.11.2019 r., sygn. I FSK 1520/19).