Przekazanie majątku na rzecz SP w zamian za zaległości podatkowe albo wspólnikom w związku z likwidacją spółki a podatek CIT/PIT

Na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej „u.p.d.o.p.”) należy przyjąć, że przychodem będzie każde przysporzenie majątkowe bezwarunkowo powiększające majątek podatnika, mające trwały i definitywny charakter.

Zgodnie z art. 14a ust. 1 u.p.d.o.p. w przypadku, gdy podatnik przez wykonanie świadczenia niepieniężnego reguluje w całości lub w części zobowiązanie, w tym z tytułu zaciągniętej pożyczki (kredytu), dywidendy, umorzenia albo zbycia w celu umorzenia udziałów (akcji), przychodem takiego podatnika jest wysokość zobowiązania uregulowanego w następstwie takiego świadczenia.

W sytuacji jeśli spółka przekaże – w związku z likwidacją (ale także dywidendę rzeczową czy wynagrodzenie w naturze z tytułu umorzenia udziałów) – majątek na rzecz wspólników, po stronie Wspólników powstanie przychód podatkowy, generujący dochód podlegający opodatkowaniu

Ustawodawca bowiem nie różnicuje sposobu opodatkowania przychodów uzyskanych w związku z likwidacją majątku spółki w zależności od tego, czy wypłacane są środki pieniężne, czy też zwrot następuje w formie niepieniężnej. W obu przypadkach będziemy mieli do czynienia z przychodem z kapitałów pieniężnych, a konkretnie z przychodem z udziału w zyskach osoby prawnej (tak NSA w wyroku z 30 stycznia 2018 roku, II FSK 121/16).

Przekazanie zaś (przez Spółkę) wspólnikowi majątku likwidowanej spółki w rozumieniu art. 14a ust. 1 u.p.d.o.p. nie stanowi odpłatnego zbycia, ponieważ jest to czynność prawna jednostronna, a przy tym nieodpłatna (dokonując jej spółka nie otrzymuje niczego w zamian). Tym samym przekazanie składników majątku udziałowcom przez Spółkę nie może być uznane za jej przychód stanowiący źródło dochodu, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Zatem, po stronie Spółki nie zrodzi się obowiązek zapłaty podatku dochodowego z tytułu przekazania składników majątku udziałowcom.

Wskazane stanowisko zostało potwierdzone w orzecznictwie sądowo-administracyjnym min: w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 stycznia 2015 r. sygn. II FSK 2844/12.

Natomiast przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz Skarbu Państwa lub j.s.t. w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatków, na zasadach określonych w art. 66 O.p., nie powoduje u podatnika powstania przychodu na podstawie art. 14a ust. 1 u.p.d.o.p.

Przepis art. 14a u.p.d.o.p. dotyczy jedynie zobowiązań cywilnoprawnych, związanych z działalnością gospodarczą. Oznacza to, że jakakolwiek forma regulowania zobowiązań podatkowych, a nie cywilnoprawnych przez podatników (w tym w postaci świadczenia w miejsce wykonania, art. 453 k.c. (łac. dato in solutum) nie powoduje powstania przychodu podatkowego (takie stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 20 grudnia 2018 roku, sygn. akt II FSK 3509/16).