Przyczyna wystawienia faktury korygującej a moment rozliczenia VAT

W praktyce obrotu gospodarczego często dochodzi do sytuacji, gdy pierwotnie ukształtowany obrót (cena) ulega zmianie w skutek okoliczności przewidzinych w umowie poprzez np. uzyskanie premii przez kontrahenta. Należy wówczas skorygować podstawę opodatkowania. Ważne jest, iż sposób korekty VAT zależy od okoliczności powodujących konieczność dokonania korekt faktur pierwotnych. I tak, faktura korygująca podwyższająca podstawę opodatkowania może być wystawiona w celu: 

1) poprawienia pomyłki, która spowodowała zaniżenie wartości obrotu bądź podatku wykazanego w pierwotnej fakturze lub 

2) z powodu innych przyczyn określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, Dz.U nr 68 poz. 360, ale nieznanych w momencie dokonania sprzedaży.

W pierwszym przypadku sprzedawca poprawia błąd poprzez wystawienie faktury korygującej, którą rozlicza w miesiącu (kwartale), w którym wykazał fakturę pierwotną. Natomiast w drugim przypadku powinien rozliczyć korektę na bieżąco i ująć w rejestrze sprzedaży w dacie jej wystawienia oraz w deklaracji VAT-7 za bieżący okres rozliczeniowy.

W praktyce można się spotkać z poglądem (organy podatkowe), iż prawo do rozliczenia korekty przysługuje “na bieżąco”, jeżeli zdarzenie powodujące wystawienie korekty nastąpiło po wystawieniu faktury pierwotnej, ale pod warunkiem, iż podatnik w momencie wystawienia faktury nawet nie przewidywał możliwości podwyższenia ceny. Z tak rygorystycznym stanowiskiem nie można się jednak zgodzić. Skutkowałoby to bowiem obowiązkiem zapłaty odsetek za zwłokę od faktur, które w chwili wystawienia odzwierciedlały rzeczywisty stan rzeczy.  

W orzecznictwie sądowo-administracyjnym ukształtował się właściwy pogląd co do momentu, w kórym  należy dokonać korekty podstawy opodatkowania. NSA w wyroku z 1 czerwca 2011 r., sygn. akt I FSK 853/10, uznał, że obowiązujące przepisy dopuszczają możliwość korekty podstawy opodatkowania i rozliczenia tej korekty w innym okresie rozliczeniowym niż okres, w którym powstał obowiązek podatkowy, o ile przyczyna korekty powstała w terminie późniejszym (np. w wyniku uzgodnionej zmiany ceny). Korekta “in plus” powinna zostać ujęta na bieżąco, tj. w rozliczeniu za okres, w którym powstała przyczyna korekty. Brak jest w tym przypadku obowiązku korygowania deklaracji “wstecz”, ponieważ faktura pierwotna była wystawiona poprawnie i nie doszło do zaniżenia podatku należnego. Podobnego zdania jest WSA w Poznaniu (wyrok z dnia z 12 października 2011 r., sygn. akt I SA/Po 606/11).