Problem połączenia w wyroku łącznym zakazów prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych

Sąd Najwyższy w uchwale z 26 maja 2020 roku, sygn. akt I KZP 19/13 uznał, iż tożsame rodzajowo środki karne orzeczone w jednostkowych wyrokach, które mogą być łączone (art. 90 § 2 k.k.), do czasu ich prawomocnego połączenia w wyroku łącznym podlegają odrębnemu wykonaniu według reguł przewidzianych w art. 43 § 2, 2a, i 3 k.k. Okresy, w jakich środki te zostały odrębnie wykonane przed ich prawomocnym połączeniem w wyroku łącznym, należy wymienić jako zaliczone na poczet orzeczonego łącznego środka karnego (art. 577 k.p.k. w zw. z art. 90 § 2 k.k.).

Art. 577 k.p.k. nakazuje wymienienie w wyroku łącznym, w miarę potrzeby, okresów zaliczonych na poczet kary łącznej. Unormowanie to należy odpowiednio stosować – w celu uniknięcia podwójnego wykonania środka karnego, to znaczy najpierw jednostkowego środka, a następnie łącznego – gdy wyrok łączny zawiera orzeczenie o łącznym środku karnym. Okresy, o których mowa w komentowanym przepisie, to również okresy zatrzymania prawa jazdy lub innego odpowiedniego dokumentu – art. 63 § 3 i 4 k.k.

W praktyce oznacza to, iż zaliczenie pokrywających się okresów ogranicza możliwość stosowania zasad wymiaru kary łącznej, które stosuje się do łączenia środków karnych.

Innymi słowy sprawca, który sukcesywnie popełnia przestępstwa, za które orzekane są kolejne zakazy prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, w przypadku konieczności wydania wyroku łącznego jest premiowany w taki sposób, że w istocie zaliczony na poczet orzeczonego łącznego środka karnego jest okres dłuższy niż najsurowszy z orzeczonych jednostkowych zakazów, mimo iż realnie skazany pozbawiony jest prawa do prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w krótszym okresie i dolegliwość ta krócej była wobec niego stosowana.

Połączenie orzeczonych wobec skazanego jednostkowych środków karnych zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych z uwagi na treść art. 85 § 2 k.k. w zw. z art. 90 § 2 k.k., zabrania połączenia tych środków karnych, których wykonanie zostało w całości zakończone (zob. wyroki SN z 9 stycznia 2019 r., V KK 499/18, i 27 czerwca 2019 r., V KK 235/18).