Usługi świadczone przez wspólnika na rzecz spółki

Rozważymy przypadek: wspólnik spółki osobowej świadczy usługi na rzecz takiej spółki (prowadząc JDG), czy może, a jeżeli tak to w jakim zakresie rozpoznać KUP?

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewidują ograniczenia w zakresie możliwości zawierania umów między odrębnymi podmiotami gospodarczymi. Możliwa jest więc sytuacja, w której ta sama osoba fizyczna prowadząca indywidualną działalność gospodarczą świadczy usługi na rzecz spółki, której jest wspólnikiem. Nie dotyczy to już spółki cywilnej albowiem tak wynika z ostatnich interpretacji podatkowych.

Sam fakt bycia wspólnikiem spółki z o.o., spółki komandytowej czy spółki jawnej, dla której wspólnik zamierza świadczyć usługi, nie stanowi przeszkody dla możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów przez tę spółkę , wydatków na nabycie usług wspólnika – świadczonych przez niego w ramach prowadzonej odrębnie indywidualnej działalności gospodarczej (por. pismo z z 8 listopada 2019 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej  0115-KDIT2-3.4011.378.2019.2.MJ czy pismo z 22 listopada 2022 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, nr 0111-KDIB1-1.4010.538.2022.3.AND – dotyczące usług świadczonych przez wspólnika (JDG) na rzecz spółki, a ukryty zysk opodatkowany ryczałtem od dochodów spółek, o którym mowa w rozdziale 6b ustawy o CIT (“CIT Estoński”) – aczkolwiek w sytuacji, w której świadczenia spółki na rzecz podmiotów powiązanych przewyższać będą ich wartość rynkową powstawać będzie ukryty zysk opodatkowany ryczałtem w spółce.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału).

Zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat (art. 8 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy).

A co w przypadku gdy wspólnik świadczy nieodpłatnie usługę na rzecz spółki kapitałowej. Czy taka spółka powinna rozpoznać przychód z nieodpłatnych świadczeń? A wspólnik?

Jeżeli wspólnik spółki świadczy na rzecz spółki z o.o. usługę w sposób nieodpłatny, to po jej stronie pojawia się przychód z nieodpłatnych świadczeń.

Przy czym nieodpłatnym świadczeniem nie jest pełnienie przez wspólnika funkcji w organach spółki, nawet jeżeli odbywa się to nieodpłatnie. Np. w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 października 2019 r. sygn. II FSK 3717/17 czy w treści interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 stycznia 2019 roku (nr 0111-KDIB2-1.4010.498.2018.1.JK) czytamy, że gdy funkcję członka zarządu pełni bez wynagrodzenia osoba będąca wspólnikiem spółki, to po stronie tej spółki nie powstaje przychód z nieodpłatnych świadczeń. Jest to spowodowane tym, że wspólnik może uzyskać w przyszłości określone świadczenia od spółki (np. dywidendę). Jest on zatem zainteresowany osiąganiem zysku przez spółkę i zwiększaniem wartości jej majątku, które mogą mu przynieść obecnie i w przyszłości określone korzyści majątkowe.

Po stronie wspólnika świadczącego usługę na rzecz spółki nie powstaje przychód podatkowy z tytułu świadczenia nieodpłatnego. Wyjątkiem jest tutaj jedynie przypadek, gdy mamy do czynienia z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11c ustawy CIT oraz art. 23o ustawy o PIT.

Reasumując:

1. wydatki poniesione przez spółkę jawną na wypłatę Wnioskodawczyni wynagrodzenia z tytułu świadczonych usług, spełniające warunki określone w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, udokumentowane fakturą VAT, będą stanowiły dla Wnioskodawczyni − jako wspólniczki − koszt uzyskania przychodu z tytułu uczestnictwa w spółce jawnej, proporcjonalnie do posiadanego przez nią udziału w zysku określonego w umowie spółki,
2. usługi świadczone przez wspólnika na rzecz spółki w formie nieodpłatnej przede wszystkim wywołują skutki po stronie spółki kapitałowej, która w takim przypadku powinna zasadniczo rozpoznać przychód z nieodpłatnych świadczeń. Taki przychód nie powstaje, jeżeli świadczenie na rzecz spółki wynika z umowy spółki.