Status mnicha nie blokuje dostępu do zawodu adwokata

Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 7 maja 2019 r., Monachos Eirinaios, kata kosmon Antonios Giakoumakis tou Emmanouil v. Dikigorikos Syllogos Athinon, sygn. akt C-431/17, wskazał, że zgodnie z art. 1 ust. 1 dyrektywy 98/5/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 16 lutego 1998 r., celem tego aktu jest ułatwienie stałego wykonywania zawodu prawnika w państwie członkowskim innym niż to, w którym zostały zdobyte kwalifikacje zawodowe. Ponadto z szóstego motywu tej dyrektywy wynika, że unijny prawodawca chciał usunąć rozbieżności w krajowych zasadach rejestracji we właściwych organach, które stanowiły przyczynę nierówności i ograniczeń w swobodzie przepływu. TSUE wskazał, że w tym kontekście art. 3 dyrektywy dokonuje zupełnej harmonizacji warunków wstępnych, których spełnienie jest wymagane do skorzystania z prawa przedsiębiorczości. Oznacza to, że prawnik, który chce wykonywać swój zawód w państwie członkowskim innym niż państwo, w którym zdobył kwalifikacje zawodowe, musi się jedynie zarejestrować. Jest tylko jeden warunek Trybunał wskazał, że przedstawienie zaświadczenia o rejestracji we właściwych organach państwa pochodzenia jest jedynym warunkiem, od jakiego powinna zostać uzależniona rejestracja w państwie przyjmującym.

Dlatego wydanie decyzji odmownej ( w tym konkretnym przypadku izba adwokacka z Cypru odmówiła bratu Irenosowi, mnichowi z Monasteru Petra w Grecji), tylko z tego powodu, że prawnik posiada status mnicha doprowadziłoby do wprowadzenia dodatkowego warunku rejestracji. Tymczasem art. 3 ust. 2 dyrektywy 98/5 na to nie zezwala.

Unijny system świadczenia usług przez prawników z krajów członkowskich oparty jest na trzech dyrektywach: Dyrektywie Rady 77/249/EWG z dnia 22 marca 1977 r. w sprawie ułatwienia skutecznego korzystania przez prawników ze swobody świadczenia usług, Dyrektywie Rady i Parlamentu Europejskiego 98/5/WE z dnia 16 lutego 1998 r. w sprawie ułatwienia prowadzenia stałej praktyki prawniczej w innym Państwie Członkowskim niż to, w którym uzyskano kwalifikacje, a także Dyrektywie Rady 89/48/EWG z dnia 21 grudnia 1988 r. w sprawie powszechnego systemu uznawania dyplomów szkolnictwa wyższego uzyskiwanych w rezultacie ukończenia kształcenia i szkolenia zawodowego trwającego przynajmniej trzy lata.

W Polsce kwestie te reguluje ustawa z dnia 5 lipca 2002 roku o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskie (Dz.U.2016.0.1874 t.j.).

Jeśli chodzi o świadczenie stałej praktyki w wybranym państwie członkowskim, to po dokonaniu wpisu na listę prawników (zagranicznych) prowadzoną przez samorząd zawodowy adwokatów lub inny uprawiony organ w przyjmującym państwie członkowskim, polski adwokat lub radca prawny może wykonywać stałą praktykę w zakresie odpowiadającym miejscowemu tytułowi adwokata, w szczególności może udzielać konsultacji prawnych wchodzących w zakres prawa państwa członkowskiego swego pochodzenia (tj. prawa polskiego), prawa wspólnotowego, prawa międzynarodowego, jak i prawa przyjmującego państwa członkowskiego.