Rozwód a ogłoszenie upadłości jednego małżonka

Według prawa upadłościowego z dniem ogłoszenia upadłości jednego z małżonków powstaje między małżonkami rozdzielność majątkowa, o której mowa w art. 53 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Jeżeli małżonkowie pozostawali w ustroju wspólności majątkowej, majątek wspólny małżonków wchodzi do masy upadłości, a jego podział jest niedopuszczalny (art. 124 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe, Dz.U.2019.0.498 t.j., dalej “prawo upadłościowe”).

W postanowieniu z 9 listopada 2018 r. sygn. akt akt V CSK 615/17, Sąd Najwyższy stwierdził, iż ogłoszenie upadłości jednego z byłych małżonków nie reaktywuje pomiędzy małżonkami ustroju majątkowego, co oznacza, iż art. 124 prawa upadłościowego nie ma zastosowania do byłych małżonków, gdy jedno z nich objęte jest postępowaniem upadłościowym.

Uznano, iż z dniem ogłoszenia upadłości następuje rozdzielność majątkowa, a majątek wspólny wchodzi do masy upadłości, niezależnie od tego, czy wierzyciele mogliby zaspokoić swoje wierzytelności. Cały ustęp 1 art. 124 prawa upadłościowego nie może mieć zastosowania w sytuacji, w której przed ogłoszeniem upadłości jednego z małżonków nie istniał między nimi jakikolwiek ustrój małżeński, ponieważ małżeństwo ustało na skutek rozwodu.

Ustanie małżeństwa na skutek rozwodu powoduje rozwiązanie prawnego węzła łączącego małżonków. W takiej sytuacji ogłoszenie upadłości przez jednego z nich nie powoduje powstawania rozdzielności majątkowej. To może dotyczyć tylko istniejącego małżeństwa, a nie osób po rozwodzie.