Krajowa Administracja Skarbowa

W dniu 1 marca 2017 roku weszły w życie przepisy ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (KAS), Dz. U 2916, poz. 1948. KAS to gruntowna reforma i połączenie administracji podatkowej, kontroli skarbowej i Służby Celnej, ale także zmiany w samych procedurach kontroli prowadzonych wobec podatników oraz nowe kompetencje dla organów administracji podatkowej.

KAS to w szczególności:

Zmiany w strukturze organów likwidacja Urzędów Kontroli Skarbowej, Izb Skarbowych, Urzędów Celnych i Izb Celnych – ich miejsce zajęły Urzędy Celno – Skarbowe i Izby Administracji Skarbowej.

Zmiany w sposobie prowadzenia kontroli, przykładowo:

1. brak obowiązku zawiadomienia podatnika o zamiarze wszczęcia kontroli celno-skarbowej (wszczęcie kontroli następować będzie z dniem doręczenia upoważnienia do jej przeprowadzenia),
2. podatnik będzie podlegał kontroli w urzędzie celno-skarbowym, w siedzibie firmy, miejscu prowadzenia lub przechowywania ksiąg podatkowych oraz „w każdym innym miejscu związanym z prowadzoną przez kontrolowanego działalnością, w tym w lokalu mieszkalnym lub w miejscach, w których mogą się znajdować urządzenia, towary lub dokumenty dotyczące tych urządzeń, towarów lub czynności podlegających kontroli”,
3. czynności kontrolne będą mogły być przeprowadzane także poza terytorialnym zasięgiem działania danego Urzędu Celno – Skarbowego,
4. czynności kontrolne będą kończyły się sporządzeniem wyniku kontroli do którego podatnik nie będzie mógł wnieść zastrzeżeń, , a jedynie – w sytuacji, gdy wykryto nieprawidłowości, będzie uprawniony do złożenia korekty pierwotnych rozliczeń, której brak będzie inicjował postępowanie podatkowe,
5. od decyzji wymiarowej kończącej postępowanie podatkowe prowadzone przez Naczelnika Urzędu Celno – Skarbowego będzie przysługiwało odwołanie do tego samego organu,

Warto przyjrzeć się także działowi V ustawy o KAS (art. 113–143), które dotyczą szczególnych uprawnień KAS oraz funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej. Regulacje te mają fundamentalne znaczenie dla podatników, gdyż umożliwiają prowadzenie przez funkcjonariuszy KAS czynności operacyjno-rozpoznawczych, w tym również kontroli operacyjnej. Działania te z istoty swojej mają charakter niejawny, a zatem stanowią ważny instrument potencjalnej ingerencji w prawa i wolności obywatelskie.

Szeroki zakres kompetencji funkcjonariuszy KAS w ramach szczególnych uprawnień wprowadzonych ustawą o KAS ustanawia w praktyce swoistego rodzaju policję skarbową. Jest to o tyle istotne, że zgodnie z obowiązującymi w Polsce regulacjami, aż osiem różnych formacji ma uprawnienia analogiczne. Należą do nich policja, funkcjonariusze Straży Granicznej, Żandarmerii Wojskowej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu i Wywiadu Wojskowego oraz Centralnego Biura Antykorupcyjnego. W konsekwencji wszystkie te podmioty mogą w sposób niejawny prowadzić postępowania w ramach czynności operacyjno-rozpoznawczych i kontroli operacyjnych, a także w różnym zakresie stosować środki przymusu bezpośredniego i wykorzystywać broń palną.