In dubio pro tributario

W dniu 5 sierpnia 2015 roku, w ostatnim dniu urzędowania, Prezydent podpisał ustawę wprowadzającą do Ordynacji podatkowej klauzulę in dubio pro tributario, zgodnie z pierwotną wersją nowelizacji przygotowaną przez Prezydenta. Nowododany do Ordynacji podatkowej art. 2a brzmi: „Niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika.” Przypomnijmy, iż łacińską paremię „in dubio pro tributario” tłumaczy się na język polski bezpośrednio jako: w razie wątpliwości na korzyść podatnika. W praktyce oznacza to, iż w sytuacji, gdy pojawią się wątpliwości tego rodzaju, że nie da się ich rozwiązać racjonalnie za pomocą dostępnych reguł wykładni albo stosując te reguły wykładni możliwe jest dojście do różnych, sprzecznych ze sobą wniosków – pojawiające się wątpliwości należy rozstrzygnąć na korzyść podatnika, tj. przyjąć takie rozwiązanie, którego zastosowanie spowoduje wystąpienie u podatnika najbardziej korzystnej sytuacji prawnej.

Przeciwieństwem zasady in dubio pro tributario jest zasada in dubio pro fisco, która oznacza dokonywanie wykładni zgodnie z interesem fiskusa (organu podatkowego, Skarbu Państwa). W naszym kraju aż nazbyt często nadużywana, nie tylko przez organy podatkowe, skarbowe i celne, ale także sądy.

Nowelizacja ponadto likwiduje również uciążliwy obowiązek korekty kosztów uzyskania przychodów w przypadku braku zapłaty zobowiązań w określonych terminach (pomysł rządowy wprowadzony do porządku prawnego od dnia 30 listopada 2012 roku ustawą z dnia 16 lipca 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce tzw. trzecią ustawa deregulacyjną, który miał być receptą na zatory płatnicze występujące w gospodarce, dotyczące zwłaszcza małych podmiotów).